Wiadomo, że zdrowe i prawidłowe żywienie jest ważnym czynnikiem decydującym o rozwoju psychosomatycznym dzieci. Choć reklamy gotowych produktów dla dzieci kuszą, aby odstępować od niekwestionowanych zasad żywienia, to warto, aby małe dzieci miały zapewnione jak najlepsze warunki rozwoju.
W tym celu należy zadbać o właściwą dietę, ponieważ to właśnie w 2. i 3. roku życia człowieka kształtują się preferencje w zakresie smaku, tego co lubi jeść, a czego nie lubi. Konsekwencją są zdrowe wybory żywieniowe w dalszym życiu dziecka.
W okresie poniemowlęcym zmniejsza się zapotrzebowanie energetyczne dziecka. Jeśli niemowlę potrzebowało 95-100 kcal/kg m.c. na dobę, to w 2. i 3. roku życia dziecka to dobowe zapotrzebowanie spada do około 90 kcal/kg m.c.
Od narodzin, poprzez okres niemowlęcy i wczesne dzieciństwo dziecko musi spożywać odpowiednią ilość tłuszczów, aby zapewnić kalorie i składniki niezbędne do funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. U 2 -3 latków dieta powinna być stopniowo wzbogacana niezbędnymi nienasyconymi kwasami tłuszczowymi (NNKT) – omega-3 i omega-6. Takie tłuszcze dostarczają potrzebnej energii oraz wpływają pozytywnie na rozwój mózgu i siatkówki oka, a także podnoszą odporność na infekcje i alergie.
Produkty z łatwo przyswajalnymi NNKT, to: oleje roślinne – rzepakowy, słonecznikowy, lniany, kukurydziany, oliwa z oliwek; tłuste ryby morskie – halibut, tuńczyk, łosoś, śledź, sardynki; zielone warzywa – brukselka, seler naciowy, sałata, kapusta, zielony groszek, ogórki.
Dieta bogata w tłuszcze, nawet zwierzęce (masło, śmietana), zalecana jest dzieciom do 2 r.ż.
U starszych zaleca się stopniowe ograniczanie tłuszczów zwierzęcych z powodu ryzyka otyłości.
Białko zwierzęce należy podawać dziecku pod postacią mięsa, jaj i mleka (około 60% całkowitego spożycia białka). Mięso powinno być chude, najlepiej wołowe, cielęce, królicze lub drobiowe – ugotowane i podzielone na małe kawałki. Sporadycznie można podawać mięso wieprzowe, pamiętając, że jest ciężkostrawne.
Wędliny wybierajmy chude – szynka, polędwica oraz wędliny z drobiu. Najlepsze rozwiązanie to podawanie dziecku wędlin ekologicznych lub własnego wyrobu.
Jaja – wprowadzamy stopniowo – mogą uczulać. Jajo kurze zawiera uznane za wzorcowe białko i tłuszcze oraz witaminy i żelazo. Najlepiej podawać na miękko albo jako dodatek do potraw.
Mleko to kolejne źródło cennego białka. Dzieci powinny dostawać ok. 550 ml mleka, które oprócz białka, dostarczy im dzienną dawkę wapnia, fosforanów i magnezu. Jeżeli dziecko nie trawi dobrze mleka, może jeść jogurty i produkty mleczne. Należy zwrócić uwagę, by nie przekraczać dziennej zalecanej porcji mleka, ponieważ mogą u dziecka występować zaparcia, tworzyć się kamienie nerkowe lub w późniejszym czasie występować otyłość.
Węglowodany – kolejny ważny element diety dziecka. Polecane są przede wszystkim produkty zbożowe z pełnego przemiału, pieczywo razowe, grube kasze. Do 2 r.ż. lepiej nie wprowadzać fasoli, bobu, czy grochu, ponieważ mają właściwości wzdymające.
Ważne źródło węglowodanów to także owoce i warzywa. Zawierają witaminy, mikroelementy, błonnik pokarmowy i składniki mineralne – wapń, fosfor, żelazo, magnez, jod oraz inne pierwiastki, na które dziecko w okresie rozwoju ma duże zapotrzebowanie.
Do picia najlepsza jest woda, niesłodzone herbatki ziołowe i naturalne soki owocowe.
W celu dodania potrawom smaku użyjmy przypraw, naturalnych ziół i świeżych warzyw, a zmniejszmy ilość soli.
Podawajmy dziecku posiłki urozmaicone, ładnie podane, jedzmy bez pośpiechu, w miłej atmosferze – to również elementy zdrowego żywienia.
Pielęgniarka dyplomowana
mgr Anna Wojech